Projekt ustawy dotyczący zmiany stopni awansu zawodowego nauczycieli czeka tylko na podpis Prezydenta. Gdy do podpisania dojdzie- od 1 września nauczycieli czeka rewolucja.

Obecnie ścieżka awansu zawodowego nauczycieli obejmuje 4 stopnie awansu:

1. nauczyciel stażysta;
2. nauczyciel kontraktowy;
3. nauczyciel mianowany;
4. nauczyciel dyplomowany.

Nowelizacja proponuje zmniejszenie liczby stopni awansu zawodowego przez likwidację stopnia nauczyciela stażysty i nauczyciela kontraktowego. Projekt ustawy przewiduje dwa stopnie awansu zawodowego  nauczyciela:

1. nauczyciel mianowany (uzyskanie tego stopnia jest poprzedzone okresem przygotowania do zawodu nauczyciela);
2. nauczyciel dyplomowany.

Ponadto projekt ustawy przewiduje również inne zmiany mające na celu odbiurokratyzowanie dotychczasowej ścieżki awansu zawodowego, polegające m.in. na odejściu od odbywania sformalizowanych staży, opracowywania planów rozwoju zawodowego, sprawozdań z ich realizacji, ocen dorobku zawodowego nauczycieli za okres stażu. W celu uzyskania kolejnych stopni awansu zawodowego nauczyciel nie będzie już zatem odbywał sformalizowanych staży, rozdzielonych okresami przepracowania.

Warunki nadania stopnia nauczyciela mianowanego

Warunkiem nadania nauczycielowi początkującemu (tj. nauczycielowi nieposiadającemu stopnia awansu zawodowego) stopnia nauczyciela mianowanego będzie: 

1. spełnienie wymagań kwalifikacyjnych;
2. odbycie przygotowania do zawodu nauczyciela, podczas którego nauczyciel będzie doskonalił umiejętności praktyczne oraz pogłębiał wiedzę teoretyczną niezbędną do wykonywania zawodu nauczyciela;
3. posiadanie co najmniej dobrej oceny pracy uzyskanej w ostatnim roku odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela;
4. uzyskanie pozytywnej opinii o przeprowadzonych zajęciach; 
5. zdanie egzaminu na stopień nauczyciela mianowanego, podczas którego sprawdza się spełnianie przez nauczyciela wymagań dotyczących wiedzy i umiejętności niezbędnych do efektywnego realizowania obowiązków nauczyciela.

Staż pod okiem mentora

W okresie przygotowania do zawodu nauczyciel otrzyma wsparcie mentora przydzielonego przez dyrektora szkoły spośród nauczycieli mianowanych lub dyplomowanych. Mentorem nie będzie mógł być co do zasady nauczyciel zajmujący stanowisko kierownicze. Zadaniem mentora będzie wspieranie na bieżąco nauczyciela w procesie wdrażania do pracy w zawodzie, udzielanie nauczycielowi pomocy w doborze właściwych form doskonalenia zawodowego, dzielenie się z nim wiedzą i doświadczeniem, umożliwienie nauczycielowi obserwowania prowadzonych przez siebie zajęć oraz omawianie z nim tych zajęć, obserwowanie zajęć prowadzonych przez nauczyciela oraz omawianie ich z tym nauczycielem, a także inspirowanie i zachęcanie nauczyciela do podejmowania wyzwań zawodowych. Ponadto, mentor będzie obowiązany poszerzać swoją wiedzę i doskonalić umiejętności w zakresie niezbędnym do pełnienia funkcji mentora.
Przygotowanie do zawodu nauczyciela będzie trwało 3 lata i 9 miesięcy, przy czym przewiduje się również możliwość skrócenia tego wymiaru. Do okresu przygotowania do zawodu nauczyciela będą wliczane okresy zatrudnienia w szkole w wymiarze co najmniej 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć zgodnie z wymaganymi kwalifikacjami. Natomiast do okresu tego nie będą wliczane okresy nieobecności nauczyciela w pracy trwające nieprzerwanie dłużej niż 30 dni, z wyjątkiem okresów urlopu wypoczynkowego.

Ocena pracy – wpływ na zatrudnienie

Ocena pracy nauczyciela będzie dokonywana obligatoryjnie w drugim oraz ostatnim roku odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela. Ocena pracy dokonana w drugim roku odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela będzie miała wpływ na zatrudnienie nauczyciela.

Przez pierwsze 2 lata pracy w szkole nauczyciel będzie zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas określony. Po przepracowaniu co najmniej 2 lat w szkole i uzyskaniu co najmniej dobrej oceny pracy  auczyciel będzie zatrudniany na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony. Natomiast jeżeli nauczyciel uzyska negatywną ocenę pracy w drugim roku odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela, nie będzie mógł być ponownie zatrudniony w tej samej szkole do czasu uzyskania stopnia nauczyciela mianowanego. Po podjęciu zatrudnienia w innej szkole nauczyciel będzie odbywał przygotowanie do zawodu nauczyciela, do którego nie będzie wliczany okres dotychczas odbytego przygotowania do zawodu nauczyciela.
Uzyskanie co najmniej dobrej oceny pracy w ostatnim roku przygotowania do zawodu nauczyciela będzie natomiast jednym z warunków nadania nauczycielowi stopnia nauczyciela mianowanego. Nauczyciel, który uzyska negatywną ocenę pracy w ostatnim roku odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela, po podjęciu zatrudnienia w innej szkole będzie odbywał dodatkowe przygotowanie do zawodu nauczyciela w wymiarze roku i 9 miesięcy, w trakcie którego ponownie zostanie poddany ocenie pracy oraz będzie prowadził zajęcia w obecności komisji.

Warunki nadania stopnia nauczyciela dyplomowanego

Warunkiem nadania nauczycielowi mianowanemu stopnia nauczyciela dyplomowanego będzie:

1. spełnienie wymagań kwalifikacyjnych;
2. przepracowanie w szkole wymaganego okresu;
3. posiadanie co najmniej bardzo dobrej oceny pracy uzyskanej w ostatnim roku pracy przed złożeniem wniosku o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego;
4. uzyskanie akceptacji komisji kwalifikacyjnej, która na podstawie dokonanej analizy dorobku zawodowego nauczyciela i przeprowadzonej rozmowy sprawdza spełnianie przez nauczyciela wymagań dotyczących  realizowania zadań lub podejmowania działań na rzecz oświaty oraz ich efektów.

Warunkiem nadania stopnia nauczyciela dyplomowanego będzie przepracowanie w szkole co najmniej 5 lat i 9 miesięcy od dnia nadania stopnia nauczyciela mianowanego. Skrócenie tego okresu będzie możliwe w takich samych przypadkach jak obecnie odbywanie skróconego stażu na stopień nauczyciela dyplomowanego.

Ocena pracy zamiast oceny dorobku zawodowego

Zamiast oceny dorobku zawodowego za okres stażu warunkiem nadania stopnia nauczyciela dyplomowanego będzie posiadanie co najmniej bardzo dobrej oceny pracy uzyskanej w ostatnim roku pracy przed złożeniem wniosku o wszczęcie postępowania kwalifikacyjnego. Ocena ta będzie dokonywana na wniosek nauczyciela, który w okresie nie dłuższym niż rok zamierza ubiegać się o awans na stopień nauczyciela dyplomowanego.

A co z już rozpoczętymi postępowaniami?

Do postępowań w sprawie dokonania oceny pracy nauczyciela wszczętych i niezakończonych przed dniem 1 września 2022 r., będą stosowane przepisy dotychczasowe. 

Wnioski o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego na stopień nauczyciela kontraktowego złożone i nierozpatrzone przed dniem 1 września 2022 r. pozostawia się bez rozpatrzenia. Nauczyciele, którzy odbyli staż na stopień nauczyciela kontraktowego i złożyli takie wnioski, ale do dnia 31 sierpnia 2022 r. nie uzyskają stopnia nauczyciela kontraktowego, będą odbywali przygotowanie do zawodu nauczyciela.
Jednocześnie przewiduje się szczególną ścieżkę uzyskania stopnia nauczyciela mianowanego dla nauczycieli, którzy do dnia 31 sierpnia 2022 r. uzyskają stopień nauczyciela kontraktowego, lecz do tego dnia nie uzyskają stopnia nauczyciela mianowanego. Nauczyciele ci stopień nauczyciela mianowanego będą uzyskiwali według przepisów dotychczasowych.
W przypadku nauczycieli, którzy do dnia 31 sierpnia 2022 r. uzyskają stopień nauczyciela kontraktowego, lecz przed dniem 1 września 2021 r. nie rozpoczęli stażu na stopień nauczyciela mianowanego, wymiar stażu na stopień nauczyciela mianowanego zostanie skrócony o rok.