Opieka medyczna w czasie ciąży

Pracodawca jest obowiązany udzielać pracownicy ciężarnej zwolnień od pracy na zalecone przez lekarza badania lekarskie przeprowadzane w związku z ciążą, jeżeli badania te nie mogą być przeprowadzone poza godzinami pracy. Za czas nieobecności w pracy z tego powodu pracownica zachowuje prawo do wynagrodzenia. Powoduje to, że pracownica w ciąży ma prawo do dodatkowych badań lekarskich wykonywanych w płatnym czasie pracy.

Prawo to przysługuje jeżeli:

1) badania są zlecone przez lekarza; zlecenie to jest wiążące dla pracodawcy,

2) przeprowadzane są w związku z ciążą,

3) nie mogą być przeprowadzone poza godzinami pracy.

 

Badania zleca dowolny lekarz

O rodzaju i częstotliwości badań, a pośrednio także czasie ich trwania decyduje lekarz, a pracodawca musi jedynie się podporządkować, przy czym badanie te może zlecić każdy lekarz. Skierowanie na badanie, które nie może być wykonane po godzinach pracy, zobowiązuje pracodawcę do udzielenia pracownicy zwolnienia z pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia. Warto podkreślić, iż omawiany przepis nie nakłada żadnych warunków formalnych koniecznych do wykazania, że badanie nie może być wykonane po godzinach pracy. Jeżeli lekarz nie wykaże tego w skierowaniu na badanie (np. poprzez wskazanie godziny badania), do zwolnienia pracownicy w celu przeprowadzenia badania wystarczyć powinno jej oświadczenie i zdrowy rozsądek.

Mówiąc o badaniach lekarskich, jakim podlegają pracownice ciężarne, trzeba zwrócić uwagę na to, że wobec nich mają zastosowanie przepisy ogólne, odnoszące się do wszystkich pracowników, jak również szczególne, ustanowione wyłącznie w trosce o zdrowie kobiet ciężarnych.

Obowiązki nałożone na pracodawców w celu sprawowania opieki zdrowotnej nad pracownikami ujęte są w dwóch aspektach: profilaktycznej ochrony zdrowia i opieki lekarskiej.

Ciąża musi być potwierdzona

Podstawą do korzystania przez pracownicę z uprawnień w okresie ciąży jest stwierdzenie tego stanu, które powinno zostać dokonane przez lekarza w stosownym świadectwie.

Przedmiotowe zaświadczenie powinna przedstawić pracodawcy pracownica. Należy się jednak zgodzić z powszechnie podzielaną opinią, że w przypadku wystąpienia okoliczności, które wskazują na istnienie stanu ciąży u pracownicy – na przykład gdy stan ciąży jest widoczny lub pracownica przedstawiła zaświadczenie lekarskie, lecz wystawione na niewłaściwym formularzu – pracodawca powinien zastosować regulacje ochronne w tym zakresie. W szczególności jest on nawet uprawniony do skierowania pracownicy na badanie w celu ustalenia zakresu przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania dotychczasowej pracy przez pracownicę.